Schrijfcoaching: AI en de voor- en nadelen voor audiobooks

Schrijfcoaching: AI en voor- en nadelen voor audiobooks

AI ( Artificial Intelligence, of kunstmatige intelligentie) wordt door sommigen gezien als een bedreiging voor schrijvers. Maar er zijn ook mensen die AI als een hulpmiddel hebben ontdekt, bijvoorbeeld voor research, vertaling én het maken van een audiobook (of luisterboek). Ik heb mij onlangs verdiept in dat laatste: AI en het maken van een audiobook.

Steeds meer schrijvers bieden hun boek in audiovorm aan. Er wordt gezegd dat goede schrijvers goede schrijvers zijn als ze ook fervente lezers zijn. Zouden deze trouwe schrijvende lezers dan hun voorliefde voor de kunst van het schrijven nu inruilen voor het inspreken van boeken? Moeten we ons nu met ons allen zorgen maken over het verliezen van de schrijfvaardigheid? Of zijn audiobooks simpel gezegd een manier om de (te) drukke mensen toch jouw verhaal te brengen door ze ernaar te laten luisteren? Als schrijfcoach heb ik onlangs een boek én het daarbij behorende audiobook gekocht, gelezen en geluisterd om dit concept zelf te ervaren. Als verslingerde boekenlezer moet ik toegeven dat het audiobook een waardevolle aanschaf was.

Schrijven kost tijd en energie, dat is alom bekend. Als je het boek dan ook nog eens moet inspreken om een bepaalde ‘lezers’-groep te bereiken, zit je als schrijver misschien niet op te wachten. Hier kan AI als redder te hulp schieten. Maar wat is het eigenlijk? En hoe helpt het? Wat zijn de voordelen en nadelen van een door AI ingesproken boek volgens een expert? Het lot wilde dat ‘toevallig’ mijn jongere broer sound-engineer is, en deze heeft zijn kritische oren voor deze blog gespitst op AI-software die van tekst spraak maken en een aantal veelgebruikte tools getest. Zijn deskundige bevindingen lees je ook in deze blog.  

Wat is AI?

AI staat voor ‘Artificial Intelligence’ of: ‘ Kunstmatige Intelligentie’. Dat zijn software of computertools op het internet of in computersystemen die heel veel werk van mensen uit handen nemen of eenvoudiger maken. Er is een groep mensen die de ontwikkeling van AI als bedreiging ervaren, omdat er straks geen mens meer aan te pas komt, of dat AI de wereld zal overnemen. Maar er is ook een groep die zweert bij AI, omdat het zo handig én een superpluspunt is in een wereld waar we het allemaal zo druk hebben, want het bespaart tijd! AI is bovendien een hulpmiddel dat gemaakt is voor en door mensen. Alles wat AI biedt, is gecreëerd, geschreven of gemaakt door mensen. Er wordt al veel gebruik gemaakt van AI, zoals ‘Siri’ van Apple, ChatGPT voor research en tekst, de chatbots op vele sites voor klantenservice en route-navigators om jou de juiste route naar jouw bestemming te begeleiden.

AI en audiobooks?

In verschillende AI-software horen we stemmen die onze vragen beantwoorden of waar we geschreven tekst kunnen invoeren om er als gesproken tekst uit te laten komen. Dat is een nieuwe ontwikkeling in de wereld van audiobooks. De geschreven tekst van een boek kan een geluidsbestand van gesproken tekst worden dat als audiobook kan worden uitgebracht. En dat bespaart heel veel tijd, energie en kosten van het inspreken van de hoofdstukken van jouw boek.

Welke AI-tools zijn er voor audiobooks?

Er zijn al verschillende tools die geschreven tekst kunnen omzetten in spraak. De ontwikkelingen gaan snel en ze worden steeds geavanceerder zoals dat in de technische wereld hoort. In mijn zoektocht naar technische tools heb ik een aantal tools gevonden die dit al aardig doen.

De meesten zijn goed in het Engels, maar bieden ook andere talen. In het Nederlands is er bijvoorbeeld ook Narakeet.

Hierbij een aantal AI-tekst-naar-spraak-tools dat ik heb gevonden op websites en blogs van experts en AI-volgers op een rij.

AI-tekst-naar-spraak-tools

Lovo.AI, Speechify, Murf, Synthesis, Listnr, Play.HT, Audiobook.AI en Woord. Ook Google Play biedt deze gadget. Er zijn verschillende tutorials en toelichtingen te vinden voor het gebruik van AI. In onderstaande video wordt bijvoorbeeld uitgelegd hoe je via Google Play een 'AI-ingesproken-audiobook' kunt maken.

Blogs van experts en AI-volgers

Via Google zijn vele blogs, zoals deze van Metaverse Post, deze van Hashdork en deze van Unite.AI te vinden. De meeste AI-tools voor tekst naar audio hebben een gratis versie, maar wil je meer tekst kunnen omzetten naar spraak of gebruik maken van een geavanceerder programma, dan kun je jouw pakket upgraden naar een betaalde versie.

Deze blog op Reedsy  gaat echt over het maken van een audiobook via AI. Ook de ‘traditionele’ media schrijven al over deze ontwikkeling van audiobook-productie, zoals de Britse krant ‘ The Guardian’  over Apple’s recente stappen hierin met de kritische vraag of de ‘menselijke’ verteller niet hierdoor uitsterft. Er zijn meer kritische geluiden, zoals in dit artikel op CNET.

AI en de voordelen voor audiobooks?

Zoals ik al eerder schreef, gaan de ontwikkelingen razendsnel. Daardoor worden de AI-tools steeds beter, gemakkelijker in gebruik, geavanceerder en bieden ze steeds meer mogelijkheden.

AI biedt hiermee snelheid, je wint er veel tijd mee die je met inspreken, opnames, montage en mixage zou verliezen.

Ook bespaart het je geld als uitgever van jouw boek. Gratis is gratis, maar een upgrade naar een betaalde versie zou voordeliger kunnen zijn dan de uren die je erin stopt en ook nog de geluidstechniek die je moet inhuren.   

AI en de nadelen voor audiobooks?

Maar er kleven er ook nadelen aan. De stem in de audiobook is niet de stem van de schrijver. Waardoor het persoonlijke karakter mist, want een tekst met emotie voorlezen, geeft een andere inhoudelijke kwaliteit dan een tekst gegenereerd door een computerprogramma. Er zijn al AI-tools waar je emoties kunt toevoegen, maar dan nog moet je precies aangeven waar dat dan moet. Bovendien bestaat de kans dat dezelfde uiting van een emotie zich telkens blijft herhalen. Dat kan vervelend zijn, want het ene verdriet is het andere niet, de ene blijdschap is de andere niet. Om dan niet te spreken over ironie en sarcasme. Mocht je dit minutieus willen toevoegen, dan ben je nog steeds behoorlijk wat tijd kwijt en de vraag is of de kwaliteit nog steeds voldoende is.

Wanneer je zelf als schrijver liever niet achter de microfoon staat, kun je het toch een persoonlijker karakter geven door een stemacteur in te huren. Dit zie je vaker bij uitgevers van audiobooks.

Ook al wordt het steeds gemakkelijker, je moet geen digibeet zijn om AI op de juiste manier te gebruiken. De AI-tools blijven software waar je mee moet willen leren werken. Of met hulp willen werken om het zelf op te nemen.

Wat vindt de geluids-expert?

Sound-engineer Sendeep Ramesar van Boombox Media is expert op het gebied van geluid en opnames van spraak en hij heeft een aantal tools getest op de stem- en geluidskwaliteit. Hij stelt dat de stemmen ‘op zich’ goed klinken. Op sommige na, want die klinken nog echt ‘robotachtig en blikkerig’. Hij vermoedt wel dat het grotendeels opgenomen stemmen zijn, ‘bij wijze van spreken hebben ze mensen een woordenboek woord voor woord laten inspreken en vervolgens plakt de tool de juiste woorden achter elkaar’. “Bij het beluisteren van de opnames valt het op dat de toon vrij monotoon is, wat de luisterervaring van de ‘lezer’ kan beïnvloeden.”

Hij vervolgt: “Wanneer er gekozen is voor een real live audio-opname hoor je verschil in kwaliteit, want het lijkt alsof de ruimte waarin de stem is opgenomen of gemaakt soms anders is, bijvoorbeeld in een hollere ruimte, of juist een gesloten ruimte. Soms lijk je zelfs verschil in kwaliteit tussen de microfoons te horen”, zegt de geluids-expert.

Over het persoonlijke karakter zegt Sendeep Ramesar: “Bij emoties worden vaak versnellingen gebruikt door een AI-tool in plaats van toonhoogten, waardoor het net té gemaakt lijkt. En dat is meteen wat ik mis in het geheel en dat is de persoonlijke touch. Je kunt niet verwachten van een computerprogramma dat dit zich inleeft in de inhoud. Dit beïnvloedt het inlevingsvermogen van de luisteraar. Ook vraag ik mij af hoe eenvoudig het is om verschillende stemmen of stemgeluiden of toonhoogten, bijvoorbeeld in een dialoog, toe te voegen”, zegt sound-engineer Ramesar. “De vraag is of AI dit al kan? Nu klinkt het nog vrij statisch, maar dat is ook afhankelijk van de smaak van de gebruiker. Misschien vind je één van deze tools wel prima voor kortere of informatieve teksten. Voor een boek zou ik kritischer kijken, want je gunt jouw lezer toch een ultieme beleving van jouw verhaal, lijkt mij. Maar, laten we niet vergeten dat de ontwikkelingen razendsnel gaan en dat dit volgend jaar al geen issue meer zou kunnen zijn voor AI om de persoonlijke touch toe te voegen.”  

Voor welk genre boeken is AI geschikt?

Omdat de AI-tools nog ‘onpersoonlijk’ zijn, vind ik ze het beste te gebruiken voor zakelijke teksten waar niet of nauwelijks emoties in zitten. Daarom zouden deze tools geschikt kunnen zijn voor non-fictie waarin niet of nauwelijks persoonlijke belevenissen worden beschreven.

Voor welk genre boeken is AI niet geschikt?

AI zou door het bovenstaande het minst geschikt zijn voor fictie, dat wil zeggen romans waarin het louter gaat over emoties, bespiegelingen, ironie, sarcasme, humor en verschillende gemoedstoestanden. Ook leent AI zich nog niet voor poëzie, tenzij je juist ‘AI-generated poetry’ wilt maken.

Is AI een goed hulpmiddel voor het maken van audiobooks?

De AI-tools die er nu zijn, zijn prima hulpmiddelen voor audiobooks, maar wees zeer kritisch op kwaliteit en emoties die de software wel of niet kan genereren. De toekomst ziet er wel zeer rooskleurig uit, want de technologische ontwikkelingen volgen elkaar snel op. Perfect is het nog niet, nee, een mens met emoties is AI nog niet, maar het scheelt wel tijd, energie en geld. En, vergeet ook niet: alles wat AI levert, is door mensen gecreëerd en dat biedt hoop.

Wat vind jij?

Wat vind jij van AI en het opnemen van audiobooks door AI-tools? Heb jij daar al gebruik van gemaakt en wat zijn jouw bevindingen? Laat het mij weten in de comments.

Verder lezen…

Heb je al een boek geschreven en denk je erover na of je wel of geen audiobook wilt maken? Lees dan mij blog ‘ De 5 voordelen van een audiobook’.